Türkçe ders kitaplarında spor kavramının yeri ve işlevi üzerine bir değerlendirme
Özet Görüntüleme: 126
/ 
PDF İndirme: 82
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.10441113Anahtar Kelimeler:
5. sınıf Türkçe eğitimi, spor, Türkçe ders kitabıÖzet
Türkçe ders kitapları diğer kitaplardan farklı olarak bilgi aktarımına odaklanmazlar. Bu yüzden belirli bir bilgiye özgü kitaplar değildir. Bu kitaplardan belirli bir konuyu öğretme yerine öğrencilerin okuma, yazma, konuşma, dinleme, dil bilgisi kurallarını kullanma vb. becerilerini geliştirmesi beklenmektedir. Bu yüzden öğrencilerin ilgisini çekecek, onları okumaya, yazmaya, konuşmaya veya dinlemeye teşvik edecek metinlere kitaplarda yer verilir. Bu metinler Türk kültüründen spora, gezilerden hava kirliliğine kadar çeşitli konularda olabilir. Bu çalışma, Türkçe ders kitaplarında öğrencilerin dil becerilerini geliştirmek amacıyla spordan nasıl ve ne kadar yararlanıldığını tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Bunun için 2022-2023 yılında 5. sınıflar Türkçe dersi için Millî Eğitim Bakanlığının okullara gönderdiği kitabın içerik analizi yapılmıştır. Bu içerik analizinde spor; basketbol, futbol, atletizm gibi branşlarla birlikte geleneksel oyunları da içerecek şekilde geniş anlamıyla ele alınmıştır. Araştırma neticesinde Türkçe ders kitaplarına metin seçilirken spor içerikli metinlerin sıklıkla tercih edildiği, basketbol, yüzme gibi bilinen sporların yanında boğa güreşi gibi az bilinenlere de yer verildiği görülmüştür. Metinler doğrudan bu spor dallarını öğretmemektedir. Bunun yerine, var olan okuma metinlerinde veya ders etkinliklerinde metni başlatmak, geliştirmek, örneklendirmek veya bir durumunu yansıtmak amacıyla spor konusundan yararlanmaktadır. Böylelikle öğrencilerin dersi günlük hayatlarıyla, sevdikleri uğraşlarla kolaylıkla eşleştirmelerini sağlamakta ve onları Türkçe etkinliklerine motive etmektedir.
Referanslar
Ağın Haykır, H., & Turhan Ağrelim, H. (2022). Türkçe ders kitaplarındaki dil bilgisi etkinliklerinin dil bilgisi öğretim yöntemleri bakımından incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 1691-1734.
Akın, E. (2015). Türkçe çalışma kitaplarındaki (6, 7 ve 8. Sınıflar) dil bilgisi etkinliklerinin çeşitli açılardan değerlendirilmesi. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(15), 19-34.
Aslan, E. (2010). Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk ders kitapları. Eğitim ve Bilim, 35(158), 215-231.
Ateş, N. T. (2023). Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki okuma metinlerinin okuma kazanımları açısından değerlendirilmesi. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 32, 147-163.
Christopher, A., Dzakiria, H. & Mohamed, A. (2012). Teaching English through sports: A case study. Asian EFL Journal. Professional Teaching Articles – CEBU, 59, 20-29.
Çapraz B., & Diren, E. (2019). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu Türkçe 5. sınıf ders kitabı. Ankara: Anıttepe Yayıncılık.
Çeçen, M., A. (2015). Türkçe ders kitaplarında toplumsal cinsiyet rolleri. İçinde Duygu Uçgun, Ahmet Balcı (editörler), 25. Yıl Armağanı Makaleler (Prof. Dr. Murat Özbay’a Armağan), (s. 211-227). Ankara: Pegem Yayıncılık.
Daloğlu, K. (2005). İlköğretim okullarında okutulan Türkçe ders kitaplarındaki dil bilgisi konuları üzerine bir araştırma [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
Demir Atalay, T. (2015). Yazma becerisi açısından örnek bir kitap incelemesi. AÜ Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi [TAED], (54), 727-777.
Deniz, K., Karagöl, E. & Tarakcı, R. (2019a). Konuşma kazanımları açısından ortaokul Türkçe ders kitapları. Turkish Studies-Educational Sciences, 14(4), 1257-1269.
Deniz, K., Tarakcı, R. & Karagöl, E. (2019b). Dinleme/izleme kazanımları açısından ortaokul Türkçe ders kitapları. Avrasya Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 3(1), 18-32.
Deniz, K., Tarakcı, R., & Karagöl, E. (2019c). Okuma kazanımları açısından ortaokul Türkçe ders kitapları. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(3), 688-708.
Erkılıç, T., A. ve Can, S. (2018). Eğitim yönetimi ders kitaplarının içerik ve fiziksel özellikleri açısından incelenmesi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (AUJEF), 2(4), 295
Esemen, A., & Sadioğlu Ö. (2021). İlkokul Türkçe ders kitaplarının eleştirel okuma becerisi açısından incelenmesi. Türk Kütüphaneciliği, 35 (3), 436-460
Gülersoy, A. E. (2013). İdeal ders kitabı arayışında sosyal bilgiler ders kitaplarının bazı özellikler açısından incelenmesi. International Journal of New Trends in Arts, Sports and Science Education, 2 (1), 8-26.-307.
Güneş, F. (2016). Türkçe öğretiminde beceri uyuşmazlığı sorunları ve çözüm önerileri, Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5 (2), 205-222.
Güven, A., Z., Halat, S., & Bal, M. (2014). Ortaokul 6. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin metinsellik ölçütleri açısından incelenmesi. International Journal of Language Academy, 2(3), 208-231.
İnan Yıldız, F. & Baş, B. (2015). İlkokul 2. sınıf Türkçe ders kitabının resim-metin ilişkisi açısından değerlendirilmesi. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, ÖS-II, 251-268.
İşcan, A., & Cımbız, A. T. (2018). Ortaokul 5. sınıf Türkçe ders kitabındaki resimlerin metinlerle uyum düzeyinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (1), 250- 272.
Karacaoğlu, M. Ö., Dağ, M., & Uzun, O. (2021). Türkçe ders kitaplarındaki yazma etkinliklerinin incelenmesi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (10), 96-126.
Karagöl, E., & Tarakçı, R. (2019). Söz varlığı öğretimi açısından ortaokul Türkçe ders kitapları. Millî Eğitim Dergisi, 48(222), 149-171.
Kırbaş, T., Orhan, S., & Topal, Y. (2012). İlköğretim Türkçe ders kitaplarındaki görsel ögelere öğretmen görüşlerinden hareketle eleştirel bir bakış. Turkish Studies, 7(4), 2225-2235.
Kıymaz, M. S., Ahat, O., Turan, M., Arslan, S., & Yenitürk, N. (2023). Türkçe ders kitaplarında deprem hazırlığı üzerine bir inceleme. Çocuk, Edebiyat ve Dil Eğitimi Dergisi, 6(1), 16-36.
Kidd, B. & Donnelly, P. (2000). Human rights in sport. International Review for the Sociology of Sport, 35(2), 131–148.
Küçükbasmacı, G., & Öztürk, B. (2011). İlköğretim 6., 7., 8. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan masal metinlerinin kültür aktarımındaki rolü. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19 (2), 671-688.
Maden, A., & Önal, A. (2020). Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin öğrencilerin okuma eğilimlerine göre değerlendirilmesi. Türkiye Eğitim Dergisi, 5(1), 30-41.
MEB (2019). Türkçe Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara: MEB Yayınları.
Meydan, E. (2021). Ortaokul (5, 6, 7, 8) Türkçe ders kitaplarındaki edebi metinlerin değerler eğitimi açısından yeterliliği üzerine bir inceleme. Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, 4(4), 23-36.
Nurlu, M., & Sarıca, A. (2015). İlköğretim Türkçe ders kitaplarındaki sözcük çalışmalarının yöntem teknik ve Türkçe öğretimi kazanımları açısından incelenmesi. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum Eğitim Bilimleri ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(10), 19-37.
Ogur, E. (2022). 2021-2022 öğretim yılında okutulan 6. Sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin okunabilirlik yönünden incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 11(4), 1647-1664.
Ömeroğlu, A. F., & Hakkoymaz, S. (2022). Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki etkinliklerin söz varlığı öğretiminde kullanılan yöntem ve teknikler açısından değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 10(2), 347-362.
Özyıldırım, I., & Pakkan, G., (1996). Türkçe’de spor haber başlıkları: İncelenmesi ve öğretimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, 11-19.
Richards, J. C., & Schmidt, R. (2002). Longman dictionary of language teaching and applied linguistics. UK: Pearson Education.
Sak, R., Şahin Sak, İ. T., Öneren Şendil, Ç., & Nas, E. (2021). Bir araştırma yöntemi olarak doküman analizi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1), 227-250.
Sarıkaya, B. (2019). Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki (5, 6, 7 ve 8. sınıf) etkinliklerin değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, (64), 563-580.
Sevim, O. (2014). Türkçe dersi öğretim programı’ndaki temalar bağlamında ortaokul Türkçe ders kitaplarında Bektaşi edebiyatından yararlanma yolları. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi. 1, 140-166.
Spickard Prettyman, S. & Lampman, B. (2006). learning culture through sports - Exploring the role of sports in society-. USA: R&L Education.
Swain, M. (1985). Communicative competence: Some roles of comprehensible input and comprehensible output in its development. In S. Gass, & C. Madden (Eds.), Input in second language acquisition (pp. 235-253). Rowley, MA: Newbury House.
Şantaş, H. K. (2017). Çoklu modsal betimlemelerin kullanımının 5, 6, 7 ve 8. sınıf fen bilimleri ders kitapları fizik ve biyoloji konuları için incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Akdeniz Üniversitesi.
Şimşek, Ş. (2017). 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin olumlu mesajlar yönünden incelenmesi. International Journal of Language Academy, 5(7), 300-311.
Şimşek, Ş., & Demirel, İ. F. (2020). Türkçe ders kitaplarındaki söz varlığı kazandırma/kelime öğretimi etkinliklerinin kullanılan yöntemler açısından incelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 11(Ek), 317-330.
Topal, S., & Batur, Z. (2021). Türkçe ders kitaplarında kültürel çeşitlilik. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9 (112), 294-308.
Türkben, T. (2018). Examining the texts on secondary school Turkish language course books in terms of type and theme. Hitit University Journal of Social Sciences Institute, 11(3), 2152-2166.
Uzun, O., Aytan, T., & Ungan, S. (2022). Türkçe ders kitaplarında yer alan dinleme/izleme metni ve etkinliklerinin Türkçe öğretim programı doğrultusunda incelenmesi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (13), 366-401.
Yıldız, C., & Okur, A. (2010). İlköğretim okullarındaki okuma etkinliklerinde göz ardı edilen bir konu: sözcük öğretimi. Türklük Bilimi Araştırmaları, 27, 753-773.
Yılmaz, A. (2005). İlköğretim okulları ilk kademede okutulan ders kitaplarının resimlemeleri yönünden değerlendirilmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Anadolu Üniversitesi.
Yılmaz, S. & Mercin, L. (2022). Türk aile değerlerinin gelecek kuşaklara aktarılmasında ders kitaplarındaki görsellerin rolü. Sanat Eğitimi Dergisi, 10(1), 67-83.
Zhang, W. (2018). A case of using sports news in teaching English to sports major students in CDSI. Advances in Social Science. Education and Humanities Research, 238, 41-44.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 ROL Spor Bilimleri Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergimizde yayımlanan makaleler, 
